[Απόσπασμα από άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Epsilon7, τεύχος Μαρτίου]
Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται συγκριτικά οι κυριότερες διατάξεις λογιστικής και φορολογίας σχετικά με τις αποσβέσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων, με έμφαση στις διαφορές τους.
- Υποκείμενη σε απόσβεση αξία παγίων
| Φορολογική βάση | Λογιστική βάση |
| Το ποσό της φορολογικής απόσβεσης δεν δύναται να υπερβεί το κόστος κτήσης ή κατασκευής, περιλαμβανομένου του κόστους βελτίωσης, ανανέωσης και ανακατασκευής, καθώς και αποκατάστασης του περιβάλλοντος. | Μεταγενέστερα της αρχικής τους αναγνώρισης, τα πάγια περιουσιακά στοιχεία (ενσώματα, βιολογικά, και άυλα —ιδιόκτητα ή μισθωμένα με χρηματοδοτική μίσθωση), δηλαδή σε κάθε ημερομηνία που συντάσσονται χρηματοοικονομικές καταστάσεις, επιμετρώνται στο αρχικό κόστος κτήσης, πλέον των δαπανών βελτίωσης, πλέον των δαπανών επισκευής και συντήρησης (μόνο εφόσον πληρούν τον ορισμό του περιουσιακού στοιχείου), και αφαιρουμένων των προσαρμογών αξίας (αποσβέσεις και απομειώσεις). |
| Εάν η αποσβέσιμη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου της επιχείρησης είναι μικρότερη από χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, το εν λόγω στοιχείο μπορεί να αποσβεστεί εξ ολοκλήρου μέσα στο φορολογικό έτος που αποκτήθηκε το περιουσιακό στοιχείο. Η εφάπαξ απόσβεση των εν λόγω παγίων δεν είναι υποχρεωτική αλλά δυνητική. | Ανάλογη πρόβλεψη σχετικά με την αξία των παγίων δεν υπάρχει στα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα |
- Συντελεστές αποσβέσεων
| Φορολογική βάση | Λογιστική βάση |
| Βάσει των συντελεστών του άρθρου 24 του Ν.4172/2013. |
Η επιλογή γίνεται, κατά την κρίση της διοίκησης της οντότητας. Σημείωση: Με βάση τα πραγματικά περιστατικά της κάθε οντότητας, η διοίκησή της δύναται να υιοθετήσει τους φορολογικούς συντελεστές απόσβεσης, όπως ισχύουν κάθε φορά με βάση την ισχύουσα φορολογική νομοθεσία, εάν κατά την κρίση της προσεγγίζουν τους λογιστικούς συντελεστές απόσβεσης. |
- Χρόνος έναρξης αποσβέσεων
| Φορολογική βάση | Λογιστική βάση |
| Η φορολογική απόσβεση ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου αρχίζει από τον επόμενο μήνα εντός του οποίου χρησιμοποιείται ή τίθεται σε υπηρεσία από τον φορολογούμενο κατ’ αναλογία με τους συντελεστές και όχι από το μήνα που αυτό άρχισε να χρησιμοποιείται ή να λειτουργεί. |
Ο λογισμός απόσβεσης για όλες τις κατηγορίες παγίων (ενσώματα, βιολογικά και άυλα-ιδιόκτητα ή χρηματοδοτικής μίσθωσης) αρχίζει από τον χρόνο που είναι έτοιμα για την χρήση για την οποία προορίζονται με βάση δωδεκατημόρια. |
Η διάταξη αυτή του άρθρου 24 του Ν.4172/2013 δημιουργεί διαφορά λογιστικής – φορολογικής βάσης, οι οποίες αφορούν:
– το κριτήριο χρόνου έναρξης των αποσβέσεων, καθώς η διατύπωση «χρησιμοποιείται ή τίθεται σε υπηρεσία» διαφέρει από τη διατύπωση «από τον χρόνο που είναι έτοιμα για την χρήση για την οποία προορίζονται». Π.χ. ένα ξενοδοχείο κατασκευάζεται. Η κατασκευή ολοκληρώνεται τον Ιανουάριο και θεωρείται έτοιμο προς χρήση. Σύμφωνα με τα ΕΛΠ ο Ιανουάριος είναι ο μήνας που αρχίζει να υπολογίζονται οι αποσβέσεις. Η επιχείρηση προσλαμβάνει προσωπικό τον μήνα Απρίλιο για να υποδεχθεί επισκέπτες και σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία τότε χρησιμοποιείται, οπότε ο υπολογισμός των φορολογικών αποσβέσεων αρχίζει τον Μάιο.
– Η διάταξη του Ν.4172/2013 για τον επόμενο μήνα από τη χρησιμοποίηση ή θέση αυτού σε υπηρεσία διαφοροποιεί την έναρξη των αποσβέσεων ακόμα και αν οι δύο διατυπώσεις που προαναφέρθηκαν συμπίπτουν.
- Μέθοδοι αποσβέσεων
| Φορολογική βάση | Λογιστική βάση |
| Οι φορολογικές αποσβέσεις διενεργούνται πλέον μόνο με τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης επί της αξίας των πάγιων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων. Ειδικές διατάξεις που προβλέπουν διαφορετικό τρόπο διενέργειας αποσβέσεων εξακολουθούν να ισχύουν (όπως π.χ. άρθρο 97 Ν.1892/1990, άρθρο 26 Ν.2093/1992, άρθρο 25 Ν.2338/1995, άρθρο 2 Ν.3755/2009 , κ.λπ.) | Η επιλογή γίνεται, κατά την κρίση της διοίκησης της οντότητας, από τρεις γενικά αποδεκτές μεθόδους απόσβεσης που είναι η σταθερή, η φθίνουσα και η μέθοδος των μονάδων παραγωγής. |
- Πάγια εκτός εκμετάλλευσης
| Φορολογική βάση | Λογιστική βάση |
| Πάγια περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά για τις ανάγκες της βασικής επαγγελματικής δραστηριότητας της επιχείρησης, ούτε και για τις τυχόν παρεπόμενες ασχολίες της, δηλαδή εκείνα τα οποία έχουν τεθεί εκτός εκμετάλλευσης (ή σε αδράνεια), γι’ αυτά και για το χρονικό διάστημα που είναι εκτός εκμετάλλευσης δεν θα υπολογίζονται φορολογικές αποσβέσεις, δεδομένου ότι δεν μπορεί να δικαιολογηθεί απόσβεση αυτών λόγω μη ύπαρξης λειτουργικής φθοράς τους. Κατά τον χρόνο που θα αρχίσει πάλι η παραγωγική τους λειτουργία, συνεχίζουν να διενεργούνται οι φορολογικές αποσβέσεις έως την πλήρη απόσβεσή τους. |
Για τα ΕΛΠ διενεργούνται αποσβέσεις σε όλα τα περιουσιακά στοιχείαπου πληρούν τις προϋποθέσεις χαρακτηρισμού τους ως πάγια ανεξάρτητα αν χρησιμοποιούνται ή βρίσκονται σε αδράνεια. |
- Φορολογικές Αποσβέσεις για τις νέες επιχειρήσεις
| Φορολογική βάση | Λογιστική βάση |
| Οι νέες επιχειρήσεις δύνανται να αναβάλουν την φορολογική απόσβεση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης κατά τα πρώτα τρία (3) φορολογικά έτη. Επομένως, οι νέες επιχειρήσεις, κατά τα τρία (3) πρώτα φορολογικά έτη, με πρώτο εκείνο στο οποίο υποβλήθηκε η δήλωση έναρξης εργασιών και για το σύνολο των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους, έχουν τη δυνατότητα να μη διενεργούν καθόλου φορολογικές αποσβέσεις. |
Στα ΕΛΠ δεν γίνεται διάκριση για τις αποσβέσεις των νέων επιχειρήσεων. |
Επιμέλεια :Νικόλαος Παπαγιάννης, Οικονομολόγος, Φοροτεχνικός
Πηγή : www.e-forologia.gr