Στη συνάντηση που κάναμε χθες το απόγευμα με τον Φοροτεχνικό Ηλία Χατζηγεωργίου για να δούμε τι θέμα θα αναπτύξουμε στην καθιερωμένη φιλοξενία της Παρασκευής στο E-forologia, τα θέματα που έπεσαν στο τραπέζι και αφορούν την επικαιρότητα ήταν πολλά.
Το πρώτο θέμα που συζητήθηκε ήταν το θέμα της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών σε πάνω από 1 εκατομμύριο επαγγελματίες από το 2018. Θεωρήσαμε ότι αυτό το θέμα, από τη μία πλευρά, θα το δούμε πολλές φορές στο μέλλον και από την άλλη, ίσως αυτή η αύξηση αποτελεί την ικανοποίηση του αιτήματος των ίδιων των επαγγελματιών, αφού σύμφωνα με τα όσα ανέφερε και ο αρμόδιος Υφυπουργός, ήταν πολλοί αυτοί που τον σταματούσαν στον δρόμο και… διαμαρτύρονταν που πληρώνουν τόσο λίγες ασφαλιστικές εισφορές!
Ένα δεύτερο θέμα που τέθηκε, ήταν η Διεθνής Ημερίδα που διοργάνωσε τη Δευτέρα 8 Μαΐου η ΑΑΔΕ με τίτλο «Επίλυση Διαφορών και Προστασία του Φορολογουμένου» και αφορούσε κατά κύριο λόγο τη λειτουργία της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, τους φορολογικούς ελέγχους και τα αποτελέσματα που έχουν οι φορολογικοί έλεγχοι περνώντας από τη ΔΕΔ, αλλά και από τα Διοικητικά Δικαστήρια. Όπως είναι γνωστό, πλέον του 80% των φορολογούμενων στους δύο αυτούς θεσμούς δικαιώνεται, πράγμα που σημαίνει ότι είτε πάσχει ο πρωτογενής έλεγχος, είτε πάσχει η νομοθεσία με βάση την οποία γίνονται οι έλεγχοι. Και αυτό το θέμα απορρίφθηκε – αν και είναι μείζονος σημασίας – διότι στα προαπαιτούμενα που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς και θα έρθουν στη Βουλή για ψήφιση την επόμενη εβδομάδα, υπάρχει και συμφωνία για τον τρόπο που θα γίνονται οι έλεγχοι, ενώ γίνεται και αναφορά στους οικονομικούς εισαγγελείς και με ποιον τρόπο θα μπορούν από εδώ και μπρος να διενεργούν ελέγχους οι εφοριακοί υπάλληλοι, μετά από εισαγγελικές εντολές.
Τελικά, το θέμα που υπερίσχυσε αφορούσε την τρέχουσα επικαιρότητα με τις φορολογικές δηλώσεις, μετά από πολλά τηλεφωνήματα συναδέλφων, για όσους συνταξιούχους λαμβάνουν συντάξεις από το εξωτερικό. Το θέμα αυτό θελήσαμε να αναπτύξουμε, όχι με τη στενή έννοια των κωδικών, αλλά σε συνδυασμό με τη σύμβαση που έχουν υπογράψει τα μέλη του ΟΟΣΑ και την ανταλλαγή πληροφοριών που έρχεται από τον Σεπτέμβριο του 2017 και βάση αυτής θα είναι πολύ ευκολότερο να ανακαλυφθούν όσοι έχουν εισοδήματα σε άλλες χώρες από αυτή που υποβάλλουν την φορολογική τους δήλωση.
Το ερώτημα που γεννάται πολύ συχνά είναι λοιπόν πως δηλώνονται τα εισοδήματα που λαμβάνονται από το εξωτερικό και ειδικότερα πως δηλώνονται οι συντάξεις που εισπράττει κάποιος φορολογούμενος ο οποίος έχει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα.
Το πρώτο που θα πρέπει να εξεταστεί σε κάθε περίπτωση είναι η φορολογική κατοικία του συνταξιούχου σύμφωνα με τα όσα ορίζει ο Ν. 4172/2013.
Σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε λοιπόν, ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον:
α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του
β) είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή.
Επίσης ορίζεται ότι ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις 183 ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα.
Εάν η φορολογική του κατοικία σύμφωνα με τα ανωτέρω κρίνεται ότι είναι στη Ελλάδα, τότε θα πρέπει να φορολογηθεί για το παγκόσμιο εισόδημα του στην δήλωση που θα υποβάλλει. Το θέμα είναι όμως πως δηλώνονται τα εισοδήματα του εξωτερικού και τι γίνεται με τυχών φόρο που έχει πληρώσει ο φορολογούμενος στο κράτος που εισπράττεται το εισόδημα αυτό.
Αυτό που εξετάζεται μετά την κρίση της φορολογικής κατοικίας είναι εάν υπάρχει και τι προβλέπει η διμερής Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.) που έχει υπογράψει η χώρα μας με το κράτος στο οποίο εισπράττει ο φορολογούμενος το εισόδημα, άρα και τη σύνταξη.
Η χώρα μας έχει υπογράψει συνολικά με 57 κράτη Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. Οι συμβάσεις αυτές καλύπτουν τη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, με ανάλυση για κάθε είδος εισοδήματος και τη φορολογία περιουσίας. Σε κάθε περίπτωση, όταν υπάρχει σύμβαση, υπερισχύει του εκάστοτε Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.
Στις συμβάσεις αυτές υπάρχουν τρεις περιπτώσεις δηλώσεως εισοδημάτων από σύνταξη οι οποίες είναι :
- Η σύνταξη φορολογείται και στα δύο κράτη. Ο φόρος που έχει πληρωθεί στο κράτος είσπραξης αφαιρείται από την εκκαθάριση της Ελληνικής δήλωσης μέχρι το ύψος του Ελληνικού φόρου. Σε αυτήν την περίπτωση η καθαρή σύνταξη προ φόρου δηλώνεται στον κωδικό 389-390.Ο φόρος που καταβλήθηκε στο εξωτερικό δηλώνεται στον κωδικό 651-652 προκειμένου να αφαιρεθεί από την τελική εκκαθάριση.
- Η σύνταξη φορολογείται μόνο στο κράτος που εισπράττεται. Σε αυτήν την περίπτωση η σύνταξη δηλώνεται στους κωδικούς 659-660 όπου δηλώνεται το καθαρό ποσό της σύνταξης προ φόρου. Η σύνταξη θα υπολογιστεί μόνο στην εκκαθάριση της εισφοράς αλληλεγγύης.
- Η σύνταξη φορολογείται μόνο στην Ελλάδα. Σε αυτήν την περίπτωση το καθαρό ποσό της σύνταξης δηλώνεται στον κωδικό 391-392. Στην περίπτωση που έχει κρατηθεί φόρος στη χώρα είσπραξης της σύνταξης, τότε δεν δηλώνεται προκειμένου να αφαιρεθεί στην εκκαθάριση, αλλά θα πρέπει να γίνει αίτηση επιστροφής στη χώρα που έχει κρατηθεί – πληρωθεί.
Στην περίπτωση που η σύνταξη εισπράττεται σε χώρα με την οποία η χώρα μας δεν έχει συνάψει Σ.Α.Δ.Φ. τότε εφαρμόζεται το άρθρο 9 του Ν.4172/2013, το οποίο αναφέρει ότι ο καταβλητέος φόρος εισοδήματος του εν λόγω φορολογούμενου, όσον αφορά στο εν λόγω εισόδημα, μειώνεται κατά το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για αυτό το εισόδημα. Αυτό βέβαια ισχύει από 1/1/2014 κα μετά, διότι στον παλαιότερο Κ.Φ.Ε. προβλέπονταν αφαίρεση φόρου μόνο στην περίπτωση που η Ελλάδα είχε σύμβαση με το κράτος που εισπράττονταν το εισόδημα.
Όταν γίνεται χρήση των κωδικών 651-652 η δήλωση για να εκκαθαριστεί θα πρέπει να ελεγχθεί από την Δ.Ο.Υ.. Το έγγραφο που θα πρέπει να προσκομιστεί σύμφωνα με την ΠΟΛ 1026/2014 είναι η βεβαίωση της αρμόδιας φορολογικής αρχής, από την οποία να προκύπτει ο φόρος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή. Όταν δεν υπάρχει Σ.Α.Δ.Φ. αρκεί και βεβαίωση αρμόδιου ορκωτού ελεγκτή. Σε κάθε περίπτωση, οι βεβαιώσεις των αρμόδιων φορολογικών αρχών πρέπει να φέρουν τη σφραγίδα apostille και φυσικά να μεταφράζονται στην ελληνική γλώσσα.
Κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε στους συναδέλφους ότι εάν υπάρχουν φορολογούμενοι που τα περασμένα έτη έπρεπε να δηλώνουν εισοδήματα από συντάξεις εξωτερικού και δεν το έχουν κάνει, μπορούν να εντάξουν μέχρι τις 31 Μαΐου τα εισοδήματα αυτά στον Ν. 4446/2016 και να τα δηλώσουν με συμπληρωματικές δηλώσεις, πληρώνοντας χαμηλότερες προσαυξήσεις εφόσον οι δηλώσεις είναι χρεωστικές και καθόλου πρόστιμο εφόσον οι δηλώσεις είναι μηδενικές.
Του Φοροτεχνικού Παναγιώτη Παντελή, σε συνεργασία με τον φοροτεχνικό Ηλία Χατζηγεωργίου
www.e-forologia.gr