Παρουσίαση του νέου τρόπου φορολόγησης των εισοδημάτων που αποκτά ένα φυσικό πρόσωπο κατά το 2013. Σχολιασμός των νέων διατάξεων του άρθρου 9 του ΚΦΕ (Ν 2238/1994 ) και ανάπτυξη σχετικού παραδείγματος υπολογισμού του φόρου εισοδήματος.
| ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΙ. Φορολογικές κλίμακες ΙΙ. Πρώτα συμπεράσματα ΙΙΙ. Εφαρμογή φορολογίας εισοδήματος φυσικού προσώπου |
Ι. Φορολογικές κλίμακες
Σύμφωνα με το άρθρο 9 του ΚΦΕ (υπολογισμός και καταβολή του φόρου, Ν 2238/1994 ), όπως αυτό τροποποιήθηκε με τον Ν 4110/2013 , για την φορολογική αντιμετώπιση των εισοδημάτων που θα αποκτηθούν το 2013, θα υπάρξουν τρεις κλίμακες φορολογίας:
Α) Το εισόδημα από μισθούς, συντάξεις, υποβάλλεται σε φόρο σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:
ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΙΣΘΩΤΩΝ – ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ
| Κλιμάκιο Εισοδήματος | Φορολογικός Συντελεστής | Φόρος κλιμακίου | Σύνολο | |
| Εισοδήματος | Φόρου | |||
| 25.000 | 22% | 5.500 | 25.000 | 5.500 |
| 17.000 | 32% | 5.440 | 42.000 | 10.940 |
| Υπερβάλλον | 42% | |||
Ωστόσο, ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, αφαιρουμένων των ασφαλιστικών εισφορών, θεωρείται και το εισόδημα από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
| α) Ο ατομικός επιχειρηματίας παροχής υπηρεσιών, ή ο ελεύθερος επαγγελματίας, έχει έγγραφη σύμβαση με τα |
| φυσικά ή τα νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες του.β) Τα φυσικά, ή και τα νομικά πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν τις υπηρεσίες, δεν υπερβαίνουν τα τρία, ή εφόσον υπερβαίνουν τα τρία, ποσοστό 75% των ακαθαρίστων εσόδων του εισοδήματος από ατομική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα προέρχεται από ένα από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες αυτές. |
Στη περίπτωση αυτή δεν θα λαμβάνονται υπόψη οι επαγγελματικές δαπάνες του υπόχρεου.
Σημειώνεται επίσης ότι ο φόρος που προκύπτει με βάση την παραπάνω κλίμακα, μειώνεται για εισόδημα μέχρι και 21.000 ευρώ, κατά 2.100 ευρώ (10%), ενώ αν ο φόρος που προκύπτει είναι μικρότερος των 2.100 ευρώ, το ποσό μείωσης περιορίζεται στο ποσό του φόρου (δηλαδή, στο μικρότερο αυτό ποσό). Αν το εισόδημα είναι μεγαλύτερο των 21.000 ευρώ, το ποσό της παραπάνω μείωσης περιορίζεται κατά 100 ευρώ ανά 1.000 ευρώ εισοδήματος και μέχρι να εξαντληθεί αυτό το ποσό. Υπάρχει δηλαδή, μια αρνητική κλιμάκωση του 2.100, μέχρι να μηδενιστεί (στις 42.000 ευρώ εισόδημα).
Επισημαίνεται πάντως ότι προκειμένου να διατηρηθεί ακέραιο το ποσό της μείωσης του φόρου (δηλαδή το 2.100 ευρώ), ο φορολογούμενος πρέπει να προσκομίσει (συλλέξει) αποδείξεις, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις τροποποιημένες διατάξεις, όπου τα αγοραζόμενα αγαθά και οι λαμβανόμενες υπηρεσίες, περιλαμβάνονται στις ομάδες που ορίζονται στη σχετική ταξινόμηση για το Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Το ποσό των αποδείξεων δαπανών, που απαιτείται να προσκομισθούν, ορίζεται σε ποσοστό 25% του δηλούμενου και φορολογούμενου με την κλίμακα των μισθωτών ατομικού εισοδήματος, ενώ δεν απαιτείται να υπερβαίνει τις 10.500 ευρώ. Οι ως άνω αποδείξεις γίνονται αποδεκτές μόνον εφόσον έχουν περιληφθεί στην εμπρόθεσμη δήλωση.
Τέλος, προβλέπεται ότι στην περίπτωση που δεν προσκομίζεται το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων αγορών ή λήψης υπηρεσιών, τότε ο φόρος προσαυξάνεται κατά τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου ποσού αποδείξεων, με ανώτατο όριο τις 10.500 ευρώ και του προσκομισθέντος ποσού αποδείξεων, η οποία διαφορά πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 22%.
Β) Το εισόδημα από ατομική επιχείρηση και ελευθέριο επάγγελμα, υποβάλλεται σε φόρο σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα
ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
| Κλιμάκιο Εισοδήματος | Φορολογικός Συντελεστής | Φόρος κλιμακίου | Σύνολο | |
| Εισοδήματος | Φόρου | |||
| 50.000 | 26% | 13.000 | 50.000 | 13.000 |
| Υπερβάλλον | 33% | |||
Γ) Τα εισοδήματα από μισθώσεις ακινήτων, καθώς και τα εισοδήματα από κινητές αξίες, που φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις, εκτός δηλαδή από τις περιπτώσεις που με την παρακράτηση φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση, υποβάλλονται σε φορολόγηση βάσει της παρακάτω κλίμακας:
ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΕΣ ΑΞΙΕΣ
| Κλιμάκιο Εισοδήματος | Φορολογικός Συντελεστής | Φόρος κλιμακίου | Σύνολο | |
| Εισοδήματος | Φόρου | |||
| 12.000 | 10% | 1.200 | 12.000 | 1.200 |
| Υπερβάλλον | 33% | |||
Το ακαθάριστο ποσό από ακίνητα υποβάλλεται και σε συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή 1,5%. Ειδικώς, ο συντελεστής του προηγούμενου εδαφίου αυξάνεται σε 3%, εφόσον η επιφάνεια κατοικίας υπερβαίνει τα 300 τετραγωνικά μέτρα ή πρόκειται για επαγγελματική μίσθωση.
ΙΙ. Πρώτα συμπεράσματα
Αυτό που προκύπτει, ως πρώτο συμπέρασμα, από τις νέες αυτές διατάξεις είναι ότι αν ένας φορολογούμενος αποκτά εισοδήματα από διαφορετικές πηγές, αυτά δεν θα αθροίζονται για να φορολογηθούν σε μια ενιαία κλίμακα (του άρθρου 9), όπως είχαμε συνηθίσει με τις γενικές διατάξεις, αλλά θα έχουμε διαφορετική αντιμετώπιση για κάθε πηγή εισοδήματος. Περαιτέρω, έχουμε μια συνένωση των (υφιστάμενων, για το 2013) πηγών του εισοδήματος σε τρεις κλίμακες φορολόγησης, με συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες. Υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση για το εισόδημα που προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες, σε σχέση με τις άλλες πηγές, κυρίως στο ζήτημα της συλλογής των αποδείξεων, όπου είναι αποκλειστικό πλεονέκτημα της συγκεκριμένης πηγής, προκειμένου να ισχύσει το ποσό της μείωσης του φόρου των 2.100 ευρώ, όπως αυτό διαμορφώνεται μετά το ύψος του εισοδήματος των 21.000 ευρώ.
Πέραν αυτού, υπό προϋποθέσεις, μπορεί κάποιος που παρέχει υπηρεσίες, ή είναι ελεύθερος επαγγελματίας, να ενταχθεί στην διαδικασία φορολόγησης με την κλίμακα των μισθωτών, οπότε προφανώς έχει όλα τα ως άνω πλεονεκτήματα. Ωστόσο, δεν θα μπορεί να αναγνωρίζει επαγγελματικές δαπάνες, πλην των ασφαλιστικών εισφορών του. Πάντως, ο ελεύθερος επαγγελματίας και ο ατομικός επιχειρηματίας παροχής υπηρεσιών, της κατηγορίας αυτής, θα διαχειρίζεται κανονικά την απόδοση του ΦΠΑ, κατά την διάρκεια της χρήσης.
Τέλος, επισημαίνεται ότι παραμένει ο συμπληρωματικός φόρος, όταν υπάρχει εισόδημα από ακίνητα, ήτοι 1,5%, ή 3% κατά περίπτωση, παρόλο που καταργείται από 1.1.2014 1.
ΙΙΙ. Εφαρμογή φορολογίας εισοδήματος φυσικού προσώπου
Φορολογούμενος έγγαμος με δύο ανήλικα τέκνα απέκτησε εντός του 2013 τα εξής εισοδήματα:
Από μισθωτές υπηρεσίες 16.000 ευρώ προ φόρου
Από την άσκηση ελευθερίου επαγγέλματος 4.000 ευρώ καθαρά (6.000 ευρώ ακαθάριστα έσοδα)
Από την ενοικίαση ακινήτου, κατοικίας 6.000 ευρώ ακαθάριστο ποσό
Η σύζυγος απέκτησε από μισθωτές υπηρεσίες 14.000 ευρώ προ φόρου
Συνέλεξαν αποδείξεις 8.000 ευρώ
Υποθέτουμε ότι δεν αντιμετωπίζεται πρόβλημα αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών, ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, άρα καλύπτονται τα τεκμήρια διαβίωσης και κτήσης (άρθρα 16 και 17 του Ν 2238/94 ). Επίσης, ότι ο υπόχρεος δεν συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις για να εντάξει το ελευθέριο επάγγελμά του, στην κλίμακα των μισθωτών – συνταξιούχων. Τέλος, ότι δεν καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές για το ελευθέριο επάγγελμα, επειδή ως ασφαλισμένος μετά την 1.1.1993 («νέος» ασφαλισμένος του Ν 2084/1992 ), έχει επιλέξει ως κύριο ταμείο το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, της μισθωτής εργασίας του.
Συνεπώς, η διαφορά ακαθαρίστων εσόδων και καθαρών αμοιβών, δηλαδή οι 2.000 ευρώ, συνιστούν επαγγελματικές δαπάνες.
(α) Υπολογισμός απαιτούμενων αποδείξεων
Λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία, τόσο για τον υπόχρεο, όσο και για την σύζυγο.
Έχουμε:
16.000 χ 25% = 4.000 για τον υπόχρεο και
14.000 χ 25% = 3.500 για τη σύζυγο.
Σύνολο 7.500 €
(β) Επιμερισμός των πραγματικών αποδείξεων
Για τον υπόχρεο: 16.000 / 30.000 χ 8.000 = 4.266,67 €
Για τη σύζυγο: 14.000 / 30.000 χ 8.000 = 3.733,33 €
Σύνολο 8.000,00 €
Συνεπώς, καλύπτουν την προϋπόθεση της ύπαρξης των αποδείξεων, προκειμένου να δικαιούνται την μείωση του φόρου, αφού:
| 4.266,67 > 4.000,00 και 3.733,33 > 3.500,00 |
(γ) Υπολογισμός φόρου
Υπόχρεος
Ι. Μισθωτές υπηρεσίες υπόχρεου
16.000 χ 22% = 3.520 ευρώ μείον 2.100 ευρώ = 1.420 ευρώ (φόρος).
ΙΙ. Ελευθέριο επάγγελμα υπόχρεου
Αυτοτελής φορολόγηση για το ελευθέριο επάγγελμα ο φόρος θα είναι:
4.000 χ 26% = 1.040 ευρώ (φόρος).
Πλέον: 1.040 χ 55% = 572 ευρώ, προκαταβολή φόρου.
ΙΙΙ. Ακίνητα υπόχρεου
Φορολογητέο εισόδημα (θα αφαιρεθούν αποσβέσεις 5%):
6.000 – (6.000 Χ 5%) = 5.700 ευρώ.
5.700 Χ 10% = 570 ευρώ (φόρος).
Πλέον, συμπληρωματικός φόρος: 6.000 Χ 1,5% = 90 €.
Σύνολο φόρου για ακίνητα: 660 ευρώ.
Πλέον: 660 Χ 55% = 363 ευρώ, προκαταβολή φόρου.
Σύζυγος
Ι. Μισθωτές υπηρεσίες συζύγου
14.000 Χ 22% = 3.080 μείον 2.100 = 980 ευρώ.
Σύνολο φόρων υπόχρεου και συζύγου (χωρίς προκαταβολές):
| 1.420 + 1.040 + 660 + 980 = 4.100 ευρώ |
Το σύνολο των καθαρών εισοδημάτων και των δύο είναι 40.000 ευρώ.
(δ) Εναλλακτική περίπτωση που το εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα εντασσόταν στην κλίμακα των μισθωτών
Εάν πληρούσε τις προϋποθέσεις και επέλεγε την ένταξη του ελευθερίου επαγγέλματος στην κλίμακα των μισθωτών, θα είχαμε τις παρακάτω αλλαγές:
Εισόδημα : 16.000 + 6.000 = 22.000 (ευρώ). Αυτό, επειδή δεν λαμβάνονται υπόψη οι επαγγελματικές δαπάνες.
Το εισόδημα των 22.000 ευρώ θα επιβαρυνθεί με φόρο:
22.000 Χ 22% = 4.840 μείον 2.000 (αντί 2.100, που είναι για εισόδημα 21.000) = 2.840 ευρώ.
Ωστόσο, διαπιστώνεται έλλειψη αποδείξεων, ως εξής:
Ο υπόχρεος πρέπει να προσκομίσει αποδείξεις ποσού 5.500 ευρώ (22.000 χ 22%), ενώ επιμεριστικά προσκομίζει 4.888,89 ευρώ (22.000 / 36.000 χ 8.000). Συνεπώς, επιβάρυνση λόγω έλλειψης αποδείξεων:
611,11 χ 22% = 134,44 ευρώ.
Περαιτέρω, η σύζυγος πρέπει να συλλέξει αποδείξεις ποσού 3.500 ευρώ (14.000 χ 22%), ενώ επιμεριστικά προσκομίζει 3.111,11 ευρώ (14.000 / 36.000 χ 8.000). Συνεπώς, επιβάρυνση λόγω έλλειψης αποδείξεων:
388,89 χ 22% = 85,56 ευρώ
Επιβάρυνση υπόχρεου και συζύγου, λόγω έλλειψης αποδείξεων: 220 ευρώ.
Στη περίπτωση αυτή η συνολική φορολογική επιβάρυνση (χωρίς προκαταβολές), θα είναι:
| 2.840 + 660 + 980 + 220 = 4.700 ευρώ |
Σημειώνεται ότι δεν θα υπολογιστεί το ποσό της προκαταβολής φόρου των 572 ευρώ.
Το σύνολο των εισοδημάτων που φορολογήθηκαν είναι 42.000 ευρώ.
- Βλέπε άρθρα 39 και 40 του Ν 4172/2013 (νέος ΚΦΕ).