Για την καταστροφή ακατάλληλων αποθεμάτων από τις επιχειρήσεις ακολουθείται μια σειρά ενεργειών, ώστε να μπορεί να αποδειχθεί το γεγονός σε μεταγενέστερους ελέγχους, εφόσον απαιτηθεί.
Σύμφωνα με τα ΕΛΠ (παρ. 5 του άρθρου 5 του Ν.4308/2015), κάθε συναλλαγή και γεγονός που αφορά την οντότητα τεκμηριώνεται με κατάλληλα παραστατικά (τεκμήρια).
- Λογιστικός χειρισμός
1.1. Απλογραφικά βιβλία
Με το προϊσχύον καθεστώς (ΚΒΣ/ΚΦΑΣ και Ν.2238/1994) είχε γίνει δεκτό ότι δεν υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο βιβλίο εσόδων-εξόδων της αξίας των ακατάλληλων εμπορευμάτων που καταστρέφονται.
Προαιρετικά βέβαια, εφόσον το επιθυμεί η κάθε επιχείρηση, μπορεί να παρακολουθεί την αξία αυτών σε ιδιαίτερη στήλη. Η εν λόγω καταχώριση είναι άνευ σημασίας αφού η αξία αυτών λαμβάνεται υπόψη μέσω της απογραφής για τον προσδιορισμό του αποτελέσματος (εγγρ. 1115928/14111/20-2-2004).
Η φύλαξη του πρακτικού του ΔΣ και του πρωτοκόλλου καταστροφής, χωρίς την καταχώρηση του τελευταίου στα βιβλία, μπορούν να χαρακτηριστούν επαρκή και ικανά να δικαιολογήσουν το γεγονός της καταστροφής. Ωστόσο, η προαιρετική καταχώρηση των αξιών των καταστραφέντων αγαθών σε ιδιαίτερη στήλη απλογραφικών βιβλίων, επιτρέπει τη σωστή απεικόνιση των βιβλίων και τη διευκόλυνση τυχόν μεταγενέστερων ελέγχων.
1.2. Διπλογραφικά βιβλία
Το ΣΛΟΤ με τη γνωμοδότηση με Αρ.Πρωτ. 2712 ΕΞ/18-2-2016 αναφέρει ότι το κόστος ακατάλληλων αποθεμάτων που καταστρέφονται, εφόσον η αξία των καταστρεφόμενων αγαθών κυμαίνεται στα συνήθη επίπεδα, καταχωρείται σε αύξηση του κόστους πωληθέντων στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Όταν όμως το κόστος αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό και παρεκκλίνει από τα συνήθη επίπεδα, το σχετικό ποσό μπορεί να εμφανίζεται ως ζημία απομείωσης στην κατάσταση αποτελεσμάτων, ώστε να μη στρεβλώνεται το κόστος πωληθέντων και το μικτό κέρδος.
Στα πλαίσια των ΕΛΠ, η οντότητα δύναται να καταχωρεί την καταστροφή των αποθεμάτων σε λογαριασμό ζημίας με πίστωση των αποθεμάτων. Στη συνέχεια, ανάλογα με το ύψος της ζημίας, ακολουθείται ο ενδεδειγμένος χειρισμός, όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη παράγραφο.
Όσον αφορά την καταχώριση σε λογαριασμούς, σημειώνεται ότι στα πλαίσια των ΕΛΠ η χρήση κωδικών επαφίεται στην κρίση της οντότητας.
Σημειώνεται ότι με την παραπάνω γνωμοδότηση, η επιχείρηση έχει τις εξής δυνατότητες:
(α) να διενεργήσει λογιστική εγγραφή, όπως επί ΕΓΛΣ με χρέωση λογαριασμού ζημιών (π.χ. 81.02.07 Ζημίες από καταστροφή ανασφάλιστων αποθεμάτων σε πίστωση 78.10.04 Ζημίες από καταστροφή ανασφάλιστων αποθεμάτων). Στην περίπτωση αυτή δεν επηρεάζεται το Αποτέλεσμα της Χρήσης, καθώς τα δύο ποσά λειτουργούν συμψηφιστικά στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης. Η διαφορά στο Αποτέλεσμα προέρχεται από τη μείωση του ποσού της Απογραφής Λήξης. Ως γνωστόν η αξία της Απογραφής Λήξης λειτουργεί αναλογικά με τα κέρδη, επομένως, η μείωση αυτής μετά την καταστροφή, μειώνει ανάλογα και τα κέρδη (ή αυξάνει τις ζημίες).
(β) να μην διενεργήσει καμία λογιστική εγγραφή.
Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, το Αποτέλεσμα της Χρήσης επηρεάζεται από την (μειωμένη από την καταστροφή) Απογραφή Λήξης.
- Φορολογική αντιμετώπιση
Όσον αφορά τη φορολογία εισοδήματος, η ζημιά που προκύπτει από την καταστροφή των αποθεμάτων, εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα εφόσον πληρούνται οι γενικές προϋποθέσεις έκπτωσης δαπανών που ορίζονται στο άρθρο 22 του Ν.4172/2013.
Δηλαδή, εφόσον:
α) πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,
β) αντιστοιχεί σε πραγματική συναλλαγή,
γ) εγγράφεται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.
Όσον αφορά τον ΦΠΑ επισημαίνεται ότι, δεν ενεργείται διακανονισμός εκπτώσεων στις περιπτώσεις καταστροφής, απώλειας ή κλοπής που αποδεικνύονται ή δικαιολογούνται με νόμιμα παραστατικά (π.χ. πρωτόκολλο καταστροφής, πρωτόκολλο διαπίστωσης της κλοπής κ.λπ., έγγραφα δημοσίων υπηρεσιών – πυροσβεστικής, αστυνομίας, κ.λπ.), ακόμα και στην περίπτωση που η επιχείρηση εισπράττει αποζημίωση προς αναπλήρωση της αξίας των καταστραφέντων, απολεσθέντων ή κλαπέντων αγαθών της εμπορευσίμων ή επενδυτικών (ΠΟΛ. 1221/2000).
- Παράδειγμα
Η Ανώνυμη Εταιρεία «ΧΥΜΟΙ Α.Ε.» με κύρια δραστηριότητα την παραγωγή και εμπορία τροφίμων και ποτών αποφασίζει να εκκινήσει τη διαδικασία για καταστροφή ακατάλληλων προϊόντων.
3.1 Πρακτικό ΔΣ
Πρακτικό Δ.Σ.
Συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Ανωνύμου Εταιρείας με την επωνυμία ΧΥΜΟΙ Α.Ε. και με διακριτικό τίτλο ΧΥΜΟΙ Α.Ε.
Της 06/06/20ΧΧ
Σήμερα την έκτη του μηνός Ιουνίου του έτους 20ΧΧ, ημέρα της εβδομάδος Δευτέρα και ώρα 10:00, μετά από πρόσκληση του Προέδρου και Διευθύνοντα Συμβούλου Αναστάσιο Αναστασίου, συνήλθαν σε συνεδρίαση τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας με την πιο πάνω επωνυμία στα επί της οδού 17ης Νοεμβρίου 90, του Δήμου Πυλαίας ιδιόκτητα γραφεία της.
Στη συνεδρίαση αυτή, παρέστησαν οι κ.κ. Σύμβουλοι:
- Αναστασίου Αναστάσιος Πρόεδρος & Δνων Σύμβουλος
- Βασιλείου Βασίλειος Αντιπρόεδρος
- Γεωργίου Γεώργιος Μέλος
- Ελευθερίου Ελευθέριος Μέλος
Μετά από συζήτηση, το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας, αποφασίζει ομόφωνα όπως προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την καταστροφή των άχρηστων αποθεμάτων της. Ως εκ τούτου, εξουσιοδοτεί τους κ.κ. Αθανασίου Αθανάσιο (Λογιστή), Πετρίδη Πέτρο (Αποθηκάριο) και Γεωργίου Γεώργιο (μέλος ΔΣ), ως μέλη της Επιτροπής καταγραφής, όπως παραστούν, στον τόπο καταστροφής στην περιοχή …………, την 13/06/20ΧΧ, ημέρα Δευτέρα και ώρα 09:00, όπου τα αποθέματα θα καταστραφούν, και υπογράψουν κάθε απαιτούμενο σχετικό έγγραφο.
Μετά από αυτά και επειδή δεν υπάρχει άλλο θέμα προς συζήτηση, διαβάζεται και επικυρώνεται το Πρακτικό και λύεται η συνεδρίαση.
Ο Πρόεδρος
Αναστασίου Αναστάσιος
Τα Μέλη
Γεωργίου Γεώργιος
Ελευθερίου Ελευθέριος
Ακριβές αντίγραφο από το Βιβλίο των Πρακτικών του Δ.Σ.
Στις 06/06/20ΧΧ
Πρόεδρος Δ.Σ. & Δνων Σύμβουλος
Αναστασίου Αναστάσιος
3.2 Ακατάλληλα αποθέματα
3.3 Γνωστοποίηση στην αρμόδια ΔΟΥ
Θεσσαλονίκη 13/06/20ΧΧ
Εταιρεία: ΧΥΜΟΙ Α.Ε.
Οδός: 17ης Νοεμβρίου 90
Πόλη: Πυλαία Θεσσαλονίκης
Τηλ.: 2310123456
ΑΦΜ: 098765432
ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
Κύριοι,
Με την παρούσα επιστολή σας ενημερώνουμε ότι η εταιρεία ΧΥΜΟΙ Α.Ε. με έδρα 17ης Νοεμβρίου 90 στην περιοχή Πυλαία Θεσσαλονίκης θα προβεί σε καταστροφή αποθεμάτων.
Η καταστροφή των αποθεμάτων θα γίνει στην καθιερωμένη από τον Σύνδεσμο Δήμων και Κοινοτήτων, χωματερή……….. στις 13/06/20ΧΧ και ώρα 09:00.
Παρακαλούμε όπως εκδώσετε εντολή ελέγχου για να παραστεί αρμόδιος υπάλληλος της εφορίας σας.
Συνημμένα σας επισυνάπτουμε αντίγραφο του πρακτικού Διοικητικού Συμβουλίου με αναλυτικούς πίνακες των κωδικών των ακατάλληλων προϊόντων καθώς και αντίγραφο της επιστολής του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων με τον καθορισμό της ημερομηνίας καταστροφής.
Ευχαριστούμε εκ των προτέρων
Με τιμή
Πρόεδρος Δ.Σ. & Δνων Σύμβουλος
Αναστασίου Αναστάσιος
3.4 Πρωτόκολλο Καταστροφής
Θεσσαλονίκη 13/06/20ΧΧ
Εταιρεία: ΧΥΜΟΙ Α.Ε.
Οδός: 17ης Νοεμβρίου 90
Πόλη: Πυλαία Θεσσαλονίκης
Τηλ.: 2310123456
ΑΦΜ: 098765432
Πρωτόκολλο Καταστροφής Ακατάλληλων Αποθεμάτων
Σήμερα 13/06/20ΧΧ, ημέρα Δευτέρα και ώρα 09:00, η εταιρεία ΧΥΜΟΙ Α.Ε. προχώρησε στην καταστροφή των άχρηστων προϊόντων στην ΧΥΤΑ …….., ως περιγράφεται συνημμένα.
Η επιτροπή καταστροφής που έχει εξουσιοδοτηθεί από το Δ/Σ της εταιρείας αποτελείται από τους εξής υπαλλήλους:
- Αθανασίου Αθανάσιος
- Πετρίδης Πέτρος
- Γεωργίου Γεώργιος
Τα προϊόντα που καταστράφηκαν είναι αυτά που αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα καταστροφής που επισυνάπτουμε, τον οποίον υπογράφουν και αποδέχονται, τα μέλη της επιτροπής καταστροφής.
ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΕΣ
- Αθανασίου Αθανάσιος
- Πετρίδης Πέτρος
- Γεωργίου Γεώργιος
(Στην συνέχεια του πρωτοκόλλου απεικονίζεται ο κατάλογος αποθεμάτων προς καταστροφή όπως παρατίθεται παραπάνω στην παρ. 3.2)
3.5 Καταχώριση στα βιβλία
Η επιχείρηση θα πραγματοποιήσει την παρακάτω εγγραφή:
Σύμφωνα με τα ΕΛΠ η επιχείρηση μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε κωδικαρίθμηση επιθυμεί.
Σημείωση: Στην περίπτωση που τα αποθέματα είναι ασφαλισμένα και υπάρχει αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρεία για τα καταστραφέντα αποθέματα με τη γνωμάτευση του 107/1810/1992 το ΕΣΥΛ η εισπραττόμενη ασφαλιστική αποζημίωση, για καταστραφέντα (από πυρκαγιά κ.λπ.) ή κλαπέντα αποθέματα (εμπορεύματα, προϊόντα, πρώτες ύλες – υλικά κ.λπ.), καταχωρείται στην πίστωση ιδιαίτερου υπολογαριασμού, που ανοίγεται κάτω από τον πρωτοβάθμιο 72 «πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού». Η αποζημίωση αυτή θεωρείται ότι υποκαθιστά το αντίτιμο πωλήσεως.
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από άρθρο του κ. Γιώργου Παπαδόπουλου, με τίτλο «Διαδικασία, φορολογικός και λογιστικός χειρισμός καταστροφής ακατάλληλων αποθεμάτων» που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Φεβρουαρίου 2018 του περιοδικού Epsilon7.
Γιώργος Παπαδόπουλος
Οικονομολόγος, MSc
www.e-forologia.gr