Στο έντυπο Ε3, του φορολογικού έτους 2015, προστέθηκε για πρώτη φορά ένας νέος Πίνακας στοιχείων με τον τίτλο : ΠΙΝΑΚΑΣ Κ’. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ – ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ. Διερευνώντας τα ζητήματα, που προκύπτουν από την συμπλήρωση του Πίνακα αυτού, έχουμε τα εξής :
Α. «ΠΙΝΑΚΑΣ Κ » – ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΟΘΕΙ
Στην ΠΟΛ.1042/16.3.2016 «Οδηγίες συμπλήρωσης Ε3 (Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα) και Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης φορολογικού έτους 2015», αναφέρονται τα εξής:
« Στον πίνακα Κ’ καταχωρούνται οι προσωρινές διαφορές μεταξύ λογιστικής αξίας, για τις επιχειρήσεις που τηρούν τα βιβλία τους με βάση τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (Δ.Λ.Π) ή τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (Ε.Λ.Π.) και φορολογικής αξίας όπως αυτές προκύπτουν με βάση τις διατάξεις του ν.4172/2013.
Ειδικότερα, στη στήλη «Λογιστική Βάση» καταχωρείται η συνολική λογιστική αξία των αντίστοιχων λογαριασμών της περιγραφόμενης κατηγορίας (π.χ. ενσώματα πάγια, προβλέψεις κ.ο.κ) όπως προκύπτει από τα τηρούμενα βιβλία (Δ.Λ.Π. ή Ε.Λ.Π) της επιχείρησης στην οποία υφίστανται διαφορές από την αντίστοιχη αξία που προκύπτει με βάση τις διατάξεις του ν.4172/2013 και η οποία καταχωρείται στην στήλη «Φορολογική Βάση».
Στην συνέχεια, στη στήλη «Διαφορές» και ειδικότερα στους κωδικούς 787, 795, υπολογίζονται από το σύστημα οι διαφορές (θετικές-αρνητικές) για τους λογαριασμούς εσόδων με βάση τα δεδομένα που αναγράφονται στους κωδικούς 771 και 779, ενώ στους κωδικούς 788, 796, υπολογίζονται οι αντίστοιχες διαφορές για τους λογαριασμούς εξόδων με βάση τα δεδομένα που αναγράφονται στους κωδικούς 772 και 780, προκειμένου στη συνέχεια να μεταφερθεί το σύνολο των διαφορών (θετικών-αρνητικών) από τους κωδικούς 797 και 798 στους αντίστοιχους κωδικούς 118 και 119 του εντύπου Ν.
Τέλος, στους αντίστοιχους κωδικούς 781, 789, 782, 790, 783, 791, 784,792, 785, 793, 786 και 794 δεν υπολογίζονται διαφορές με βάση τα δεδομένα της λογιστικής-φορολογικής βάσης καθόσον οι διαφορές αυτές αφορούν λογαριασμούς ενεργητικού-παθητικού, οι οποίες δεν λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό των φορολογικών αποτελεσμάτων του τρέχοντος φορολογικού έτους στο έντυπο Ν.».
Από τις ανωτέρω «οδηγίες», προκύπτουν τα εξής :
1) Ο «ΠΙΝΑΚΑΣ Κ» , θα συμπληρωθεί μόνο όταν έχουμε «προσωρινές διαφορές » (*) μεταξύ λογιστικής αξίας, και φορολογικής αξίας όπως αυτές προκύπτουν με βάση τις διατάξεις του ν.4172/2013. ( π.χ : Διαφορετικές αποσβέσεις ( λόγω συντελεστή, ή μεθόδου απόσβεσης, ή αξίας παγίου λόγω χρήσης εύλογων αξιών ) και διαφορετικές προβλέψεις ) και όχι «μόνιμες διαφορές» ( π.χ : Έξοδα φιλοξενίας και άλλα έξοδα τα οποία δεν αναγνωρίζονται φορολογικά ). Οι «μόνιμες διαφορές», θα τακτοποιούνται μέσω της κλασσικής διαδικασίας της φορολογικής αναμόρφωσης, η οποία φυσικά συνεχίζει να υπάρχει.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο ΠΙΝΑΚΑΣ Κ , θα συμπληρωθεί μόνο από όσες επιχειρήσεις επιλέξουν να διαφοροποιήσουν την «Λογιστική» από την φορολογική βάση και όχι από όλες τις επιχειρήσεις που έχουν γενικά «Λογιστικές διαφορές».
(*) Προσωρινή διαφορά (temporary difference): Η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας ενός περιουσιακού στοιχείου, υποχρέωσης ή άλλου στοιχείου των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και της φορολογικής του βάσης, που η οντότητα αναμένει να επηρεάσει στο μέλλον τα φορολογητέα αποτελέσματα, όταν η λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου ή της υποχρέωσης θα ανακτηθεί ή διακανονιστεί, ή στην περίπτωση άλλων στοιχείων των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, όταν θα επηρεαστούν τα φορολογητέα αποτελέσματα.
2) Ουσιαστικοί κωδικοί ( με την έννοια ότι μεταφέρονται στο Έντυπο Ν και επηρεάζουν το φορολογητέο αποτέλεσμα ) είναι μόνο οι κωδικοί των τριών τελευταίων ( έβδομη, όγδοη και ένατη ) γραμμών.
3) Δεν δίδονται σαφείς οδηγίες για την συμπλήρωση των γραμμών ( 1 ως 7 ), του «Πίνακα Κ». π.χ. Στην γραμμή « λοιπές διαφορές παθητικού», καταχωρούνται και οι διαφορές που προκύπτουν στα «ίδια κεφάλαια » κ.λ.π. . Σε κάθε περίπτωση, για την ορθότητα συμπλήρωσης απαιτείται και η σύνταξη « Φορολογικού » Ισολογισμού ή τουλάχιστον τελικού Ισοζυγίου, ώστε τα ποσά και οι διαφορές να μεταφερθούν στον Πίνακα και να υπάρξει η σχετική λογιστική συμφωνία.
4) Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ο «Πίνακας Κ» πρέπει να συμπληρωθεί και από τις οντότητες που τηρούν «Απλογραφικά Βιβλία». Βέβαια μόνο οι τρεις τελευταίες γραμμές.
5) Δεν διαφωτίζει η ΠΟΛ.1042/16.3.2016, τι γίνεται στην περίπτωση ατομικών επιχειρήσεων ( διπλογραφικών ή και απλογραφικών ), που δεν χρησιμοποιούν το Έντυπο Ν. Δηλαδή που θα μεταφέρουν τα ποσά των κωδικών 797 και 798;
6) Στο Έντυπο Ν 2015 ( το οποίο έχει κυκλοφορήσει ανεπίσημα ) , υπάρχει ο Κωδικός 650 « Εφαρμογή Δ.Λ.Π /Ε.Λ.Π » , πέρυσι ήταν : 650 « Εφαρμογή Δ.Λ.Π ».
Και επίσης :
Οι κωδικοί 118 και 119, στους οποίους μεταφέρονται από τον « Πίνακα Κ » το σύνολο των διαφορών (θετικών-αρνητικών) από τους κωδικούς 797 και 798 στους αντίστοιχους κωδικούς 118 και 119 του εντύπου Ν.
Σύμφωνα με τις οδηγίες που είχαν δοθεί για την περυσινό Έντυπο Ν :
Κωδικός 650 ( Υποχρεωτικό πεδίο )
Για να χρησιμοποιηθούν οι κωδικοί 116,117,118 και 119 θα πρέπει να έχει ενεργοποιηθεί ο κωδικός 650, προκειμένου να δηλωθεί ότι η εταιρεία εφαρμόζει τα Δ.Λ.Π. (κωδικός στην κορυφή της δήλωσης αναφορικά με το εάν εφαρμόζει τα ΔΛΠ). Επιλέξτε ναι ή όχι , εάν η επιχείρηση εφαρμόζει τα διεθνή λογιστικά πρότυπα.
Κωδικοί 116 – 117 – 118 – 119
Οι κωδικοί 116, 117, 118 και 119 θα συμπληρώνονται μόνο από τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που συντάσσουν τις οικονομικές καταστάσεις τους με βάση τα Δ.Λ.Π. Επισημαίνεται, ότι οι κωδικοί 118 και 119 θα συμπληρώνονται μόνο από αυτούς που τηρούν και τα βιβλία τους με βάση τα Δ.Λ.Π, καθόσον αν τηρούν τα βιβλία τους βάσει του Κ.Φ.Α.Σ. θα συμπληρώνονται μόνο οι κωδικοί 116 και 117 αντίστοιχα.Για να δύναται να καταχωρηθούν ποσά στους ως άνω κωδικούς θα πρέπει να έχει δηλωθεί στον κωδικό 650, ότι η εταιρεία εφαρμόζει τα Δ.Λ.Π.
Το ερώτημα είναι ότι μπορεί μια οντότητα, που υποχρεούται στην εφαρμογή των Ε.Λ.Π να μην «κλικάρει», το κωδικό 650, θεωρώντας ότι τηρεί τα βιβλία τηρούνται σύμφωνα με την «φορολογική βάση» ;
Να ξεκινήσει δηλαδή την συμπλήρωση της δήλωσης από τους Κωδικούς 016 « Φορολογικά κέρδη χρήσης» και 017 « Φορολογική ζημιά χρήσης». Αν αυτό μπορεί να γίνει παρέλκει ( μάλλον ), η συμπλήρωση του «Πίνακα Κ »
Β. « ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΒΑΣΗ» – «ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΣΗ »
Με βάση τον Ν. 4308/2014 ( Ε.Λ.Π), απαιτούνται τα εξής :
(Άρθρο 3. Λογιστικό σύστημα και βασικά λογιστικά αρχεία ) παρ. 5. « Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί τη λογιστική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οντότητας, σύμφωνα με τον παρόντα νόμο. Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί και τη φορολογική βάση των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση, με σκοπό τη συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων ».
Με την ερμηνευτική του Νόμου αυτού ( ΠΟΛ.1003/31.12.2014 Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4308/2014 (ΦΕΚ Α΄ 251) περί των «Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις»), για το θέμα δόθηκαν οι εξής διευκρινήσεις:
Παράγραφος 5
3.5.1 Το λογιστικό σύστημα της οντότητας απαιτείται να παρακολουθεί τόσο τη λογιστική αξία όσο και τη φορολογική βάση, εφόσον διαφέρουν, των στοιχείων των εσόδων, εξόδων, περιουσιακών στοιχείων, υποχρεώσεων και καθαρής θέσης, κατά περίπτωση. Η υποχρέωση αυτή είναι αυτονόητη προϋπόθεση για την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων της οντότητας. Η παρακολούθηση δύναται να γίνεται με οποιοδήποτε πρόσφορο και ασφαλή τρόπο, ώστε να μπορούν να εξαχθούν οι απαραίτητες πληροφορίες για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, τη σύνταξη των φορολογικών δηλώσεων, και τη διασφάλιση της δυνατότητας διενέργειας ελέγχων.
3.5.2 Οι διαφορές μεταξύ φορολογικής και λογιστικής βάσης διακρίνονται σε μόνιμες και προσωρινές. Προσωρινή διαφορά βάσει του ορισμού του Παραρτήματος Α είναι η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας και της φορολογικής βάσης ενός στοιχείου, όταν η διαφορά αυτή αναστρέφεται στο μέλλον. Για παράδειγμα, όταν ένα έξοδο ποσού 100 ευρώ αναγνωρίζεται λογιστικά στη χρήση 20Χ4 αλλά θα εκπεστεί για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος στη χρήση 20Χ5, το λογιστικό αποτέλεσμα της χρήσεως 20Χ4 είναι μικρότερο κατά 100 ευρώ από το φορολογικό αποτέλεσμα αυτής, ενώ στη χρήση 20Χ5 θα συμβεί το αντίστροφο.
Τέτοια περίπτωση προκύπτει, για παράδειγμα, από τη χρήση διαφορετικών συντελεστών απόσβεσης για λογιστικούς και φορολογικούς σκοπούς ή από την αναγνώριση, στη διάρκεια του εργασιακού βίου των εργαζομένων, εξόδων για παροχές προς αυτούς μετά την αφυπηρέτηση.
Τα ποσά αυτά αντιστρέφονται μέχρι την τελική εκκαθάριση των σχετικών στοιχείων. Για παράδειγμα, στην περίπτωση ενός παγίου η αντιστροφή των διαφορών των αποσβέσεων θα γίνει είτε με μέσω αντίθετων διαφορών αποσβέσεων σε μελλοντικές περιόδους (μικρότερες / μεγαλύτερες, αντίστοιχα, φορολογικές από λογιστικές) είτε μέσω του αποτελέσματος (κέρδους ή ζημίας) που θα προκύψει κατά την απόσυρση του παγίου. Στην περίπτωση προβλέψεων για παροχές σε εργαζομένους μετά την αφυπηρέτηση, η αντιστροφή θα γίνει κατά την καταβολή τους, χρόνος στον οποίο αυτές αναγνωρίζονται φορολογικά.
Κωνσταντίνος Ιωαν. Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven
Δείτε την συνέχεια